Oleh
Ini selepas mendapat inspirasi dari
pengalaman Negeri Sembilan di mana Adat Perpatih mengikut perlembagaan
lama sentiasa bergilir kuasa sejak abad ke-15.
Semua syor mengenai agihan kuasa
dan fungsi Yang di-Pertuan Agong yang terkandung dalam Laporan
Suruhanjaya Reid kemudiannya dipindahkan ke dalam Perlembagaan
Persekutuan sekarang.
Peruntukan di bawah Bahagian IV Perlembagaan, khususnya Artikel 32-43, menggariskan kuasa Persekutuan dan Eksekutif:-
Kuasa Persekutuan, Eksekutif
i)
Yang di-Pertuan Agong sebagai Ketua Negara Persekutuan diperuntukkan di
bawah Artikel 32 yang menyatakan: “Maka hendaklah adanya seorang Ketua
Tertinggi Persekutuan digelar Yang di-Pertuan Agong dan hendaklah
baginda diberi keutamaan ke atas semua penduduk di dalam Persekutuan dan
baginda tidak boleh dikenakan apa juga prosiding di dalam mana-mana
mahkamah kecuali dalam Mahkamah Khas yang ditubuhkan di bawah Bahagian
XV” dalam Perlembagaan.
Baginda mempunyai
seorang timbalan dikenali sebagai Timbalan Yang di-Pertuan Agong
dilantik mengikut syarat di bawah Artikel 33 Perlembagaan.
Timbalan
Yang di-Pertuan Agong juga dilantik mengikut giliran oleh Majlis
Raja-Raja dan bertugas bila Yang di-Pertuan Agong ke luar negara atau
dalam ketiadaan baginda melebihi 15 hari.
ii)
Bahawa Yang di-Pertuan Agong mesti bertindak ke atas nasihat Kabinet
atau mana-mana anggotanya yang bertindak di bawah kuasa am dijelaskan
dalam Artikel 40.
Baginda mempunyai kuasa
untuk melantik Perdana Menteri dan Kabinet serta Timbalan-timbalan
Menteri. Anggota Pentadbiran yang tidak dilantik oleh Yang di-Pertuan
Agong adalah Setiausaha-setiausaha Politik. Mereka dilantik oleh Perdana
Menteri menurut Artikel 43A dan 43B.
iii)
Setiap Yang di-Pertuan Agong bertakhta selama lima tahun seperti
ditetapkan oleh Majlis Raja-raja menurut terma-terma dan tatacara
dinyatakan di bawah Jadual Ketiga Perlembagaan dan Senarai Awam disebut
dalam Perenggan 58 Laporan Suruhanjaya Reid yang dinyatakan di bawah
Artikel 35(2).
Walaupun Yang di-Pertuan
Agong tidak boleh berkhidmat melebihi lima tahun, Perdana Menteri dan
Menteri-menteri yang dilantik baginda di bawah Artikel 43 selepas setiap
pilihan raya umum mempunyai tempoh kolektif lima tahun menurut hayat
Parlimen tetapi mereka mungkin dilantik semula jika mendapat kepercayaan
rakyat.
Komander tertinggi
Kedudukan
baginda sebagai Komander Tertinggi angkatan tentera seperti yang
disyorkan oleh Suruhanjaya diperuntuk di bawah Artikel 41.
Baginda
mempunyai kuasa untuk memberi pengampunan, penundaan dan penangguhan
sementara atas semua kesalahan yang dilakukan dalam Wilayah Persekutuan
Kuala Lumpur, Labuan dan Putrajaya (Artikel 42).
Bagi
Pulau Pinang, Melaka, Sabah dan Sarawak, mereka mempunyai Yang Dipertua
Negeri sebagai ketua negeri tetapi perkara berkaitan Islam dan adat
istiadat Melayu adalah di bawah kuasa Yang di-Pertuan Agong.
Satu lingkungan kedaulatan Yang di-Pertuan Agong yang tidak terbatas di bawah Perlembagaan merangkumi tiga perkara:
* Pelantikan seorang Perdana Menteri.
* Menangguh persetujuan atas permintaan pembubaran Parlimen.
*
Permohonan rasmi mesyuarat Persidangan Raja-raja melibatkan
keistimewaan, kedudukan, kehormatan dan maruah Raja-raja serta kes-kes
lain yang ternyata dalam Perlembagaan.
Yang
di-Pertuan Agong mempunyai hak dari sudut Perlembagaan untuk mengetahui
mesyuarat Majlis Raja-raja, diiringi Perdana Menteri.
Setiap
awal pagi sebelum mesyuarat Kabinet, Perdana Menteri menemui baginda
untuk memaklumkan perkembangan negara dan perkara-perkara yang mungkin
menarik perhatian baginda. Baginda boleh menggunakan sesi itu untuk
memberi pandangan kepada Perdana Menteri.
Pada
masa lalu Yang di-Pertuan Agong bebas untuk menyuarakan pendapat dalam
pelbagai perkara.
Baginda boleh mencadangkan sesuatu kepada Perdana
Menteri atau memberi teguran mengenai tandas kotor atau jamuan negara
yang menjemukan pada malam sebelumnya.
Dari
keselamatan ke pembinaan istana, dari permasalahan Islam berbilang
mazhab kepada pembinaan hotel - semua ini pernah dibangkitkan oleh Agong
sebelum ini.
Kedudukan istimewa
Yang
di-Pertuan Agong juga boleh menitah mana-mana menteri untuk memberi
taklimat kepadanya. Realitinya, Yang di-Pertuan Agong menikmati fungsi
eksekutif jika tidak kuasa de facto eksekutif.
Kedudukan Perlembagaan Raja-raja di Malaysia mempunyai sejarah yang
lama. Kedudukan mereka yang tidak boleh dipertikaikan sebagai Raja-raja
mutlak boleh dikesan sejak berzaman lamanya dan hanya pada 1874 dengan
munculnya perlindungan British, kuasa-kuasa dan
keistimewaan-keistimewaan mereka mula berkurangan.
Sesungguhnya selewat tahun 1931 apabila Braddel dalam bukunya The Legal
Status of The Malay States, Singapura menceritakan kedudukan
Negeri-negeri Melayu di sisi undang-undang, titah atau arahan daripada
seorang Sultan Melayu masih dianggap undang-undang.
Kedudukan mereka yang istimewa di dalam Perjanjian Persekutuan Tanah
Melayu, Perlembagaan Merdeka dan Perlembagaan 1963 adalah terpelihara.
Malaysia satu-satunya negara di dunia mempunyai paling ramai Raja yang
memerintah dalam sembilan daripada 14 negeri dalam pertubuhan
persekutuan moden ini.
Post a Comment